Koronavirüs pandemisi yeni bir tür kültür şoku yarattı. Birçok insanın yaşamının temel ve son derece kişisel unsurlarını kendi çevrelerinde etkiledi. İkinci Dünya Savaşından bu yana bu büyüklükte bir kültür şoku yaşanmadı. Pandemi sona erdiğinde toplumlar koronavirüs öncesi çağda olduklarından oldukça farklı olacak.

Geçtiğimiz on yıllarda, Batı toplumlarının vatandaşları, geçmişten geleceğe yavaş yavaş değişen bir ilerleme beklentisi doğrultusunda hayatlarını yaşadılar ve geleceklerini aşağı yukarı planladılar. Bireyler, hayatlarını daha kötü şekilde değiştiren olaylar yaşamış olabilir - örneğin, ciddi bir hastalık. Ancak bu tür olaylar esas olarak kişisel çevreleri etkiledi. Toplum üzerinde neredeyse hiç etkisi olmadı.

"" terimi 1950'lerde yurtdışına çıktıklarında kendilerini şaşkın bulan insanların deneyimlerini tanımlamak için icat edildi. Örneğin göçmenler, yabancı kültürlere sahip toplumlara geldiler ve çoğu zaman adaptasyonu zor buldular. Aynı şey yurtdışına uzak üniversitelere giden öğrenciler için de olabilir. Bir ülkeyi kısa bir süre ziyaret eden turistler bile, ülkenin tamamen farklı kültüründe şok yaşayabilir.

Bazı durumlarda, bir tür kültür şoku Batılıları ev ortamındayken etkileyebilir. Bu, örneğin, tamamen farklı ortamlardan sığınmacıların Batı'daki memleketlerine veya yakınlarına yerleştirildikleri takdirde gerçekleşebilir. Yine de yerel halkın ev ortamı büyük ölçüde aynı kalıyor.

Koronavirüs salgını, çok farklı bir kültür şokuna neden oldu. İnsanların yaşamlarının temel unsurlarını kendi ev ortamlarında etkiler. Genellikle çok kişisel sorunlar söz konusudur. Bunlar, birinin nereye gidebileceği, kiminle tanışabileceği, nerede çalışabileceği ve kimin evini ziyaret edebileceği ve hatta yakın aile üyelerini kabul etmenin yasaklanmasını da içerir.

Çeşitli ülkelerde aynı anda birçok insanı etkileyen bu büyüklükte bir kültür şoku, İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana çoğu Batı toplumunda meydana gelmedi. Bu çatışma çok sayıda insanın hayatını altüst etti ve çok daha uzun bir süre ve koronavirüsten çok daha büyük ölçüde.

Geçtiğimiz on yıllarda daha küçük bölgelerde de büyük kültür şokları yaşandı. İkinci Dünya Savaşı'nın hemen ardından meydana gelen Yunan İç Savaşı bunun bir örneğiydi. Diğerleri, 1990'ların Yugoslav savaşları ve İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Orta ve Doğu Avrupa'daki bazı ülkelere komünizmin dayatılmasıydı ki bu, bu toplumlar üzerinde büyük bir etkiye sahipti. Ardından Sovyetler Birliği'nin çökmesi ve uydu ülkelerinin komünizmden kurtarılması bir başka kültür şoku yarattı.

Koronavirüs kültür şoku, bireyleri, grupları ve toplumları genel olarak etkileyecek bir dizi katmana sahip olacaktır. Örneğin, önemli sayıda “yeni yoksul” var. Bu insanların çoğu bu kadar risk altında olduklarını asla hayal etmedi. Bu tür kişisel kültür şokuna verdikleri tepkiler, öz imajlarından büyük ölçüde etkilenecektir.

Yeni işsizlerin çoğu için kültür şoku muhtemelen önemli olacaktır. Sorun özellikle zordur çünkü bu insanlar işsizliğin büyük ölçüde arttığı ve yeni iş bulmayı çok daha zor hale getiren toplumlarda yaşamaktadır. Şirketler fabrikaları kapatırsa, kapanışlar sadece fabrikaların çalışanlarını değil, fabrikalara ve onların çalışanlarına hizmet sağlayan diğer birçok kişiyi de etkileyecektir.

Kendilerini işsiz bulan 50 yaşın üzerindeki insanlar yeni iş bulmakta büyük zorluk çekecekler. Pandemi sırasında erkeklerden daha fazla kadının işini kaybettiğine dair göstergeler olduğundan, kadınlar özellikle ağır etkilenebilir. Bu kısmen, erkeklerden daha fazla kadının başkalarıyla temas içeren işlere sahip olma eğiliminde olmasıyla açıklanabilir.

İş gücüne giren gençler, salgın öncesinde karşılaştıklarından çok daha yüksek istihdam engelleriyle karşılaşacaklar. Staj ve çıraklıkların güvence altına alınması çok daha zor olacak. Çoğu zorluğa alışık olmayan gençler, önceki nesillere göre daha yapısal toplumsal sıkıntılarla başa çıkmak zorunda kalacaklar.

Bütün bunlar, çoğu insanın çalışacaksa daha az istenen işleri kabul etmek zorunda kalacağı anlamına gelir. Böyle bir bağlamda, inisiyatif alabilen ve dirençli olanların diğerlerine göre büyük avantajları olacaktır.

Bazı insanlar virüsten diğerlerinden daha şiddetli acı çekti. Koku veya tat alma duyusunun kaybı gibi sonradan gelen etkiler, insanların tüm yaşamları boyunca sürebilir. Akıl sağlığı sorunlarının çoğaldığına dair göstergeler vardır ve profesyoneller kendilerini artan taleple baş edemeyebilirler. Uzun vadeli yönelim bozukluğu olarak adlandırılabilecek durumlar da vardır. İntiharların artıp artmadığı konusunda bazı tartışmalar var.

Acı çekenlere verilen toplumsal tepki yetersiz veya hatta ihmalkar olabilir. Pandemi sonrası toplumda, bireylerin özel sorunlarına muhtemelen daha az dikkat gösterilecektir. Refah devleti daha da zayıflayacak. "Sosyal adalet" ifadesinin kamusal söylemden kaybolması pek olası değildir, ancak operasyonel olarak çok daha az dikkat çekecektir.

Sıklıkla gündeme gelen bir konu, pandemi sırasında çocukların normal yaşamlarının bozulmasından uzun vadede nasıl etkilenecekleridir. İkinci Dünya Savaşı referansımız olacaksa, çocukların yetişkinlere kıyasla daha dirençli olduğunu ve koronavirüsün neden olduğu yaşamları kesintiye uğramasından daha az uzun vadeli olumsuz etkiler yaşadığını görebiliriz.

Herkes hiçbir şekilde savunmasız değildir. Örneğin, hükümet çalışanları için salgın öncesi yaşamlarına kıyasla pek bir şey değişmeyebilir. Muhtemelen maaşları dondurulacak. Ancak yine de bu insanların pandemiden sonra yaşayacakları toplumsal ortam kendinden öncekinden farklı olacaktır.

Pandeminin sona ermesinden sonra bireylerin ve toplumların karşılaştığı sorunların ölçeğini tahmin etmek imkansız değilse de son derece zordur. Bununla birlikte, toplumların nasıl değiştiğini tanımlamada rol oynayacak geniş fenomenleri belirleyebiliriz. Toplum için kültür şoklarını temsil edecek kadar önemli olabilirler.

İlk fenomen parayla ilgilidir. Pandemi sırasında, hükümetler bütçe eksiklikleriyle ilgili genel kabul görmüş ekonomik kuralları çiğnedi. Birkaç hükümet toplumlarına sürdürülemez bir şekilde para enjekte etti. Pandemiden sonra bütçe fonlarını eskisinden çok daha zor bir şekilde ayırmaları gerekecek. Kullanılabilir para sıkıntısı ve onu almak için hak iddia edecek olanların birikmiş talebi ciddidir. Bu, geçmişte olduğundan çok daha şiddetli mücadelelere yol açacaktır.

İkinci fenomen sivil huzursuzluklarla ilgilidir. Hükümetlerin salgınla ilgili kararlar alma yöntemlerine karşı çok sayıda protesto yapıldı. Birçok ülkede, tecrit ve olası zorla aşılama gibi hükümet önlemlerine karşı gösteriler var. Pandemi sona erdiğinde, halkın hoşnutsuzluğu muhtemelen henüz öngörülemeyen başka yönlerde değişecektir.

Diğer bir konu ise salgın sonucunda hükümetin tutumlarının nasıl değişeceği. İktidardakilerin krize yönelik politikaları büyük ölçüde deneme yanılma şeklindeydi. Bu, ülkeden ülkeye önemli ölçüde farklılık gösteren politikalara yol açmıştır. Devletlerin ortak noktası, liderlerinin bu tür istisnai durumlarla başa çıkmak için seçilmemeleridir.

Pandemiden sonra, hükümetler topluma, çoğunun ideolojik olarak meşrulaştırabileceğinden daha fazla müdahale etmek zorunda kalacak. Bu neye yol açacak? Daha önce olduğundan çok daha fazla insan için bir mali güvenlik ağı sağlama ihtiyacı nedeniyle sosyalist hükümetin yeni mutasyonları olacak mı? Yoksa otoriterliğe yönelik daha fazla girişim mi göreceğiz? İkincisi ile ilgili olarak, kamu kesimlerinin hükümetlerin bu girişimden sıyrılmasına izin vermeyeceği açıktır.

Bir diğer ilgili konu ise yetkililere olan güvendir. Hükümetler salgınla başa çıkmanın etkili yollarını bulamadıklarından, halk onlara başka konularda güvenebilecek mi? Bu güven eksikliği kendini nasıl ifade edecek? Bu demokrasi için ne anlama geliyor? Liberal demokrasi, birçoğu büyük olasılıkla sağlam bir el gerektirecek olan salgın sonrası zorluklarla başa çıkabilir mi?

Yorumlar